Ufamy nauce i do naukowców zwracamy się w czasie chaosu informacyjnego
Ufamy nauce i do naukowców zwracamy się w czasie chaosu informacyjnego
Naukowcy są dla Polaków najbardziej wiarygodnym źródłem informacji o nauce, podobnie inżynierowie i dokumentaliści – mówi tak 80 proc. badanych. Newsy naukowe są z kolei tematem, który w obiegu informacji budzi największe zaufanie. Najnowsze wyniki badania State of Science Index przypominają o roli, jaką osiągnięcia naukowców odgrywają w naszym życiu.
Trzeba działać, aby nauka pozostała ważna i istotna dla społeczeństwa, musimy walczyć z barierami narzuconymi przez uprzedzenia, wzmocnić przekaz od naukowców w mediach i wspierać różnorodne źródła pozyskiwania talentów dla przyszłych pokoleń naukowców – mówią twórcy badania State of Science Index. Już od 5 lat firma 3M monitoruje podejście Polaków do osiągnięć nauki i pracy naukowców. Badanie jest realizowane w Polsce na reprezentatywnej grupie osób (N=1003, 18+) za pomocą ankiety online. Podobnie w 16 innych krajach, w tym w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Włoszech czy Francji. Badanie realizuje firma Ipsos.
Naukowcy na pierwszej linii frontu
W Polsce zaufanie do nauki (88 proc.) i naukowców (83 proc.) pozostaje na wysokim poziomie. Z kolei sceptycyzm wobec informacji naukowych jest w naszym społeczeństwie nadal stosunkowo niski (23 proc.). W Wielkiej Brytanii wynosi 25 proc., w Niemczech 27 proc., w Australii 32 proc., w Stanach Zjednoczonych 34 proc. Polacy zapytani o to, komu najbardziej ufają, gdy słyszą o doniesieniach ze świata nauki, wskazują naukowców, inżynierów i dokumentalistów (80 proc.) oraz lekarzy (72 proc.). Najbardziej sceptyczni są nastawieni, gdy informacje te płyną od celebrytów (87 proc.), polityków (85 proc.) i z mediów społecznościowych (77 proc.). Choć rzadko myślimy o wpływie nauki na codzienne życie (18 proc. – „myślę często”, 65 proc. – „myślę czasami”, 17 proc. – „w ogóle nie myślę”), bronimy jej, gdy ktoś ją kwestionuje (73 proc.). Co ważne, 72 proc. badanych chciałoby wiedzieć więcej o prowadzonych przez naukowców badaniach od nich samych.
– Bez aktywności naukowców, którzy angażują się w obieg informacji i debatę publiczną, nie mielibyśmy dostępu do rzetelnej wiedzy naukowej. Dlatego tak ważne jest docenianie tych badaczy, którzy stoją na linii frontu, szczególnie w takich okresach jak kryzysy zdrowia publicznego. Musimy cały czas zachęcać kolejnych badaczy do dzielenia się wiedzą o ważnych dla ludzi osiągnięciach – mówi Małgorzata Golatowska, ekspertka od komunikacji w 3M.
W obiegu informacji nauka cieszy się największym zaufaniem
Niezależnie od tematu badani podzielają opinię, że w mediach społecznościowych (73 proc.) i w mediach tradycyjnych (72 proc.) rozprzestrzeniane są nieprawdziwe lub niedokładne informacje, które celowo mają wpływać na opinie odbiorców. Niewielu badanych w pełni ufa przekazywanym wiadomościom, i to niezależnie od tematu. Równocześnie wyższe jest całkowite zaufanie do wiadomości o nauce (92 proc.) niż do wiadomości o finansach i ekonomii (75 proc.) czy zdrowiu (82 proc.). Wybór źródła informacji również ma znaczenie i może podważać zaufanie do nauki. Ponad połowa ankietowanych (58 proc.) ufa faktom naukowym podawanym w mediach tradycyjnych, czyli w prasie, radiu, telewizji i serwisach internetowych, ale mniej niż jedna czwarta w fakty naukowe publikowane w mediach społecznościowych (23 proc.).
– Nauka coraz bardziej wpływa na nasze życie. Taki jest kierunek rozwoju cywilizacji, którego nie jesteśmy w stanie powstrzymać. Kluczowy jest zatem sposób, w jaki mówimy o osiągnięciach nauki, ale też czujność i uważność podczas przyswajania i przetwarzania informacji – mówi Radosław Kaskiewicz, który zarządza 3M w Polsce. – Nie byłoby 3M, gdyby nie praca naukowców, dlatego tak dużą wagę przywiązujemy do wizerunku nauki, a szczególnie nauk ścisłych – dodaje.
Nieufność wobec mediów podważa wiarygodność nauki
Zdaniem trzech czwartych respondentów (76 proc.) nieufność wobec informacji ze świata nauki, które są nam przekazywane przez media, pociągnie za sobą negatywne konsekwencje – od większych podziałów w społeczeństwie (59 proc.), większej liczby kryzysów zdrowia publicznego (55 proc.), po zwiększenie dotkliwości skutków zmian klimatu (46 proc.).
Najnowsze dane pokazują też, że spada uznanie dla nauki. Na pytanie, jak ważna jest nauka w codziennym życiu, tylko 44 proc. Polaków odpowiada, że bardzo ważna. To o 10 pp. mniej niż w czasie intensywnej walki z koronawirusem. Z kolei aż jedna trzecia badanych (33 proc.) mówi, że gdyby nauka nie istniała, codzienne życie nie różniłoby się specjalnie od tego, jak wygląda obecnie. W szczycie pandemii odsetek osób, które tak twierdziły, był znacznie mniejszy – wynosił 25 proc.
– Nauka jest częścią naszej codzienności. Nie pozostaje w laboratorium, a tworzy nasze życie i nasze otoczenie. Nauka to przecież technologia, a więc cała elektronika, z której korzystamy, samochody, samoloty – podkreśla Radosław Kaskiewicz. – Otaczają nas niezliczone rozwiązania, na które już nawet nie zwracamy uwagi, bo tak do nich przywykliśmy. Nie byłoby ich jednak w naszym życiu, gdyby nie ciężka praca naukowców.
Dlaczego 3M bada zaufanie do nauki
3M to firma, która wyrosła z nauk ścisłych. Została założona w 1902 roku jako Minnesota Mining and Manufacturing Company. W 1921 roku 3M opatentowała pierwszy na świecie wodoodporny papier ścierny, a w 1969 roku Neil Armstrong dotknął Księżyca podeszwą wykonaną z materiału wyprodukowanego przez tę firmę. Dziś 3M posiada niemal 120 tys. patentów i ponad 55 tys. produktów poprawiających jakość naszego życia.
Comments
Loading ...