Poeta, tłumacz i eseista przygotował nowy tom poetycki, zatytułowany "Kapitan X"

Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5 pod redakcją Ryszarda Krynickiego Tom 108

Poeta, tłumacz i eseista przygotował nowy tom poetycki, zatytułowany „Kapitan X”. Nie jest to jedynie zbiór wierszy ale – jak to to było również w przypadku poprzednich tomów – przemyślany i starannie skomponowany cykl poetycki, którego dominantę stanowi imaginacyjna podróż w przestrzeń kosmiczną, wywiedziona z tradycji książek i filmów science fiction.

Niezwykła podróż szlakiem wyobraźni staje się powodem do rozważań na temat makrokosmosu – przestrzeni Wszechświata i mikrokosmosu – ludzkiego wnętrza. Sugestywny rytm wprowadza odbiorcę w swego rodzaju trans, pozwalający współuczestniczyć w przeżyciach podmiotu. Jednak za sprawą bohatera tomu, czy też persony – tytułowego anonimowego kapitana, czytelnik zdobywa niezbędny dystans i może docenić wycieniowaną ironię autora. Wyobraźnia poetycka Tomasza Różyckiego, która dochodzi do głosu w tomie Kapitan X scala w jedną, konsekwentną całość sprzeczności: przywiązanie do miejsca i pragnienie wędrówki,  dzieciństwo  i dojrzałość, marzenie i rzeczywistość.

To już trzecia – po Literach  i Wierszach wybranych  książka Tomasza Różyckiego publikowana   w Wydawnictwie a5.

*****

Podróż w kosmos

Podróżowanie w kosmos się zaczyna

zwyczajnie: rankiem znajdujesz w gazecie

wiadomość, że prezydent w nocy wreszcie

podpisał prawo i że już za chwilę

rozpocznie się dla ciebie odliczanie:

najpierw kilka donosów, dwa wezwania

w celu złożenia wyjaśnień, rutyna.

Potem kolejne, do zwolnienia z pracy.

Podwyżka opłat i nieznani sprawcy

niszczą samochód, mażą drzwi. Ta mina

sąsiada, gdy przyjdą. Nawet nie zdążysz

powiedzieć dzieciom, że to podróż w kosmos.

*****

Twórczość poetycka Tomasza Różyckiego rozwija się nieprzerwanie od ponad dwudziestu lat, przy czym autor Kolonii ma na swoim koncie nie tylko szereg tomów poetyckich, wiele znaczących nagród i wyróżnień, w  tym także Nagrodę Kościelskich, ale także liczne tłumaczenia swoich dzieł na języki obce, między innymi wysoko oceniane przekłady na język angielski, autorstwa Bena Johnstona i Miry Rosenthal.

Twórczość Różyckiego cechuje niepowtarzalny, rozpoznawalny idiom poetycki, dostrzeżony przez krytyków i badaczy poezji. Warto podkreślić również kreacyjną siłę języka autora Dwunastu stacji a także związki tej twórczości z tradycją poezji polskiej i światowej. Fantasmagoryczny, oniryczny charakter wyobraźni Różyckiego, pozwala mu łączyć to, co na jawie rozdzielone – przeszłość i teraźniejszość, pamięć o zmarłych i tęsknotę za tym, co dopiero nadejdzie.

Poezja Różyckiego nie trafi do przekonania tym, którzy z rezerwą podchodzą do staroświeckiej szkoły metafory czy alergicznie reagują na każdy przejaw estetyzacji. W nowym tomie wypracowany dawniej język nie przechodzi większych przeobrażeń. W dalszym ciągu estetyzująca funkcja metafor jest głównym znakiem rozpoznawczym poety, który nie pozostając autorem szczególnie skomplikowanych tekstów (przynajmniej z pozoru), pokazuje, że w liryce chodzi przede wszystkim o artykulację  intensywności, którą określiłbym mianem egzystencjalnej. Istnieje wiele powodów, które pozwalają sądzić, że w tym rejestrze polszczyzny Tomasz Różycki pozostaje poetą niezastąpionym.

Marek Olszewski / Odra

Ale poezja Tomasza Różyckiego jednoznacznym deklaracjom się wymyka, czasem pod­szyta jest ironią. Ta poezja raczej podąża i szuka, niż trwa i wie. Szuka także w budowaniu dialogu. Znajdziemy tu wiele utworów, w których podmiot zwraca się do „jakiejś” dru­giej osoby, wobec niej prowadzi narrację. Mimo wszystko jednak sprawy pomiędzy nim a światem regulowane są w pojedynkę

Jakub Beczek/ Nowe Książki

Partnerem wydania jest Krakowskie Biuro Festiwalowe operator  programu Kraków Miasto Literatury UNESCO

Kraków Miasto Literatury UNESCO to realizowany od 2013 roku, systemowy program promocji czytelnictwa oraz wsparcia dla środowisk twórczych, realizowany w oparciu o pierwszą w Polsce miejską strategię rozwoju czytelnictwa, przyjętą uchwałą Rady Miasta w 2015 roku. Kraków był pierwszym słowiańskim i drugim nieanglojęzycznym miastem na świecie, które uzyskało prestiżowy tytuł Miasta Kreatywnego UNESCO w dziedzinie literatury, dołączając do Edynburga, Dublina, Norwich, Rejkiawiku, Iowa City i Melbourne.

Program obejmuje m.in. kluczowe miejskie festiwale Conrada i Miłosza, innowacyjne akcje z wykorzystaniem nowych technologii, takie jak Czytaj PL! czy projekt Kody Miasta, cykl literackich spacerów, plenerowe kiermasze książki i serię wymian książek

Drugie Życie Książki. W ramach strategii realizowany jest są również m.in. program wsparcia dla początkujących pisarzy, obejmujący m.in. Nagrodę Conrada dla debiutu roku i Kursy Kreatywnego Pisania Krakowa Miasta Literatury UNESCO, a także program wsparcia dla księgarń stacjonarnych. Wspiera publikacje i produkcje filmowe promujące literackie dziedzictwo Krakowa oraz koordynujemy program stypendialny Międzynarodowej Sieci Miast Pisarzy Uchodźców ICORN, której członkiem jest Kraków od 2009 roku.

Na program Krakowa Miasta Literatury składają się działania i inicjatywy w 10 obszarach strategicznego rozwoju^;  integrowanie życia literackiego w całym bogactwie i różnorodności; tworzenie połączeń między literaturą, nowymi mediami i przemysłami kreatywnymi; kreowanie postaw czytelniczych; organizacja wydarzeń i festiwali literackich; wspieranie rozwoju przemysłów książki’; inicjowanie i wspieranie obecności literatury w przestrzeni publicznej; rozwijanie programów stypendialnych; rozwijanie związków literatury z prawami człowieka; zacieśnianie współpracy międzynarodowej w dziedzinie literatury; edukacja literacka.

W ciągu kilku lat istnienia program Kraków Miasto Literatury UNESCO został uznany za modelowy dla całej sieci Miast Literatury UNESCO, a Kraków objął kierownictwo w komitecie sterującym Sieci, zatwierdzając kandydatury nowych członków i współtworząc długofalową strategię rozwoju Sieci Miast Kreatywnych. Koncepcja Krakowa jako Miasta Literatury jest jednocześnie jedną z najbardziej rozpoznawalnych marek miasta.

Comments

comments