Polacy już piąty rok z rzędu wystawili oceny przedstawicielom różnych profesji i specjalności.  W tym roku analizie poddano 51 kategorii zawodowych, co oznacza, że w zestawieniu znalazło się aż 12 debiutantów. Podstawą do stworzenia rankingu była odpowiedź na pytanie „Jakim poważaniem darzysz osoby o poniższym zawodzie / funkcji” udzielona na 5-punktowej skali od oceny „bardzo małym” do „bardzo dużym”. Następnie dla każdej profesji zsumowano odsetki wskazań dla „raczej dużym” i „bardzo dużym”. W ten sposób uszeregowano zawody w ranking, zaczynając od kategorii o najwyższym wyniku. Każdy z zawodów prezentowany był respondentom zarówno w formie męskiej, jak i żeńskiej.

Zawody z misją wciąż na topie, ale jest zmiana na podium

Już piąty rok z rzędu niekwestionowanymi zwycięzcami rankingu zostali strażacy, cieszący się poważaniem 83,0% obywateli. Bez zmian również na miejscu wicelidera, które w 2025 roku przypadło ratownikom medycznym(81,5%). W tegorocznym zestawieniu mamy jednak istotną zmianę na 3. miejscu. Brązowym medalistą został debiutant rankingu – pilot samolotu pasażerskiego z 81,0% poważaniem społecznym.

Pierwsza trójka zawodów zdecydowanie wyróżnia się na tle pozostałych profesji, czego dowodem jest fakt, że średnia różnica w poziomie społecznego poważania między dwiema kolejnymi specjalizacjami z  dotychczasowej czołówki rankingu wynosi aż 8 punktów procentowych. A chodzi o pielęgniarkę i lekarza, którzy zajęli w tym roku odpowiednio 4 i 5 miejsce.

Pozycje zawodów z poprzedniej edycji rankingu pozostają stabilne: farmaceuta otrzymał 65,4% wskazań, profesor wyższej uczelni 64,2%, górnik 62,3% a inżynier w fabryce 59,7%.

Tegoroczne wyniki rankingu społecznego poważania zawodów i specjalności potwierdzają silne zakorzenienie w polskim społeczeństwie etosu służby publicznej, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa i ratownictwa. Nieprzerwana dominacja strażaków i ratowników medycznych na czołowych pozycjach oraz świetny debiut pilota samolotu pasażerskiego wskazują, że społeczne uznanie skupia się wokół zawodów niosących realną pomoc i odpowiedzialność za życie innych. Wysokie oceny tych profesji mogą być interpretowane jako wyraz zaufania obywateli do instytucji ratujących zdrowie i życie, szczególnie w kontekście współczesnych kryzysów – od pandemii po katastrofy naturalne i wypadki. – Piotr Zimolzak wiceprezes agencji badawczej SW Research

Politycy i influencerzy na dnie

Z kolei antybohaterowie rankingu również pozostają na swoich stałych pozycjach zamykających stawkę. Najniższe uznanie społeczne od lat przypisane jest twórcom internetowym, czyli influencerom (13,6%) oraz youtuberom (13,8%). Zaraz za nimi, choć z istotną 8 punktową różnicą w poziomie społecznego poważania, uplasowali się działacze polityczni – posłowie i posłanki na Sejm RP (21,7%) oraz deputowani do Europarlamentu (22,2%, po raz pierwszy w rankingu). Tylko nieco lepiej zostali ocenieni samorządowcy (radny gminny, 24,9%), senatorowie RP (26,7%, również debiut w rankingu) czy ministrowie (27,6%).

Niskie noty influencerów, youtuberów i polityków – zarówno krajowych, jak i europejskich – mogą świadczyć o głębokim kryzysie zaufania do profesji postrzeganych jako skupione na autopromocji, kontrowersji lub oderwane od codziennych problemów zwykłych obywateli. To odzwierciedlenie szerszych zjawisk społecznych, takich jak dezinformacja w mediach społecznościowych, zmęczenie cynizmem politycznym oraz rosnące oczekiwanie wobec autentyczności i użyteczności społecznej. – Piotr Zimolzak – wiceprezes agencji badawczej SW Research

Debiutanci zróżnicowani pod względem społecznego uznania

W najnowszym rankingu zawodów pojawiło się aż 12 debiutantów, którzy trafili do różnych stref społecznego poziomu poważania. Oprócz wcześniej wspomnianego rewelacyjnego wyniku pilota samolotu pasażerskiego oraz słabego startu senatora i europosła, warto odnotować 6 miejsce strażnika granicznego z poziomem uznania społecznego 66,4%. Całkiem niezłe pozycje, tj. w górnej połowie rankingu znaleźli się kolejno pracownicy personelu pokładowego – stewardzi i stewardessy (16 miejsce, 54,7%),  przedstawiciele zawodu listonosza (18 miejsce, 53,3%) oraz psychoterapeuty (20 miejsce, 51,5%). Z kolei zaraz za połową zestawienia „zaparkował” zawodowy kierowca TIR-a (27 miejsce, 48,4%). Natomiast trzecią dziesiątkę otworzył kelner (31 miejsce, 41,3%). Nieco niżej uplasowali się nowi przedstawiciele zawodów artystycznych: tancerz baletowy (33 miejsce, 38,2%) oraz aktor (34 miejsce, 37,9%). Natomiast przed ostatnią dziesiątką, zaraz za księdzem, znalazł się trener personalny (41 miejsce, 28,3%).

Awanse i spadki. Tłusty rok dla rolników, chudy dla przedsiębiorców

Zdecydowanie największym wygranym tegorocznego rankingu jest rolnik indywidualny w średnim gospodarstwie, który zanotował awans aż o 10 pozycji w stosunku do mocno spadkowego 2024 roku, aktualnie zajmując 11 miejsce z wynikiem 59,1% (wzrost o 6 pkt proc.).
W tym roku ranking okazał się korzystny również dla księgowych (poprawa o 3 pozycje, aktualnie 22 miejsce z wynikiem 53,1%) oraz dla oficerów w randze kapitana (skok o 2 oczka, aktualnie 12 miejsce z wynikiem 58%).

W tegorocznym zestawieniu nie zabrakło też licznych spadków, bardziej lub mniej efektownych. Ten najbardziej dotkliwy można zaobserwować w przypadku przedsiębiorców i właścicieli dużych firm (spadek o 6 pozycji, aktualnie 28 miejsce z wynikiem 48,4%), szczególnie w kontekście wyraźnego wzrostu społecznego poważania dla tej przedstawicieli tej profesji w 2024 roku. Istotną obniżkę społecznego poważania odnotowali również sędziowie (spadek o 4 pozycji, aktualnie 23 miejsce z wynikiem 50,7%).

Mniej wyraźne, aczkolwiek liczne spadki (o 3 pozycje) można zauważyć w przypadku: pracowników sprzątających (17 miejsce), informatyków (19 miejsce), artystów-muzyków (30 miejsce) czy radnych gminnych (47 miejsce).

Więcej niż ranking

Ranking poważania zawodów 2025 pokazuje, że Polacy nadal najwyżej cenią tych, którzy realnie chronią życie i zdrowie innych. Jednocześnie wciąż brakuje społecznego zaufania do zawodów kojarzonych z autopromocją, władzą i dystansem wobec codziennych problemów obywateli. Jednak ranking to coś więcej niż tylko lista profesji – to swoisty barometr społecznych wartości, aspiracji i zaufania. Pokazuje, kogo postrzegamy jako godnych szacunku, a kogo jako oderwanych od realnych potrzeb – i tym samym odsłania głębsze napięcia, oczekiwania i przemiany zachodzące w społeczeństwie.

PEŁNE ZESTAWIENIE ZNAJDZIESZ NA STRONIE RANKING ZAWODÓW

Nota metodologiczna:

Badanie przeprowadzono w dniach 22-23.04.25 techniką CAWI przez instytut badawczy SW Research na reprezentatywnej próbie 1000 Polaków w wieku 16-80 lat.