Andrzej Marzec, Michał Przeperski i Zbigniew Rokita z Nagrodą Identitas 2021.

Andrzej Marzec, Michał Przeperski i Zbigniew Rokita z Nagrodą Identitas 2021.

Fundacja Identitas ogłosiła ponad roku temu konkurs dla polskich humanistów, pisarzy, filozofów historyków, którzy nie przekroczyli 41-go roku życia. Sześcioro polskich twórców zostało nagrodzonych udziałem w warsztatach na wyspie Uløya, które odbyły się w dniach 11-18 października 2021 r.

Uzupełnieniem zasadniczej części nagrody, jaką były warsztaty w osamotnionej bazie za kręgiem polarnym, są stypendium oraz promocja dzieł uczestników warsztatów prowadzona przez Fundację i jej partnerów.

Zgłoszenia do konkursu oceniał zespół w składzie: Renata Chołuj (pisarka, przewodnicząca Jury Nagrody Identitas), Wojciech Stanisławski (publicysta), Marcin Cielecki (pisarz, laureat Nagrody Identitas 2020) oraz założyciel Fundacji Identitas, Tomasz Kaźmierowski.

Twórcami nagrodzonymi udziałem w warsztatach na położonej 500 kilometrów za kręgiem polarnym wyspie Uløya byli:

– Ewa Sułek za Chłopak z pianinem. O sztuce i wojnie na Ukrainie, wyd. PWN

– Karolina Sulej za Rzeczy osobiste, wyd. Czerwone i Czarne

– Adam Leszkiewicz za Apokalipsa psa, wyd. Instytut Literatury i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddziału w Łodzi

– Andrzej Marzec za Antropocień – filozofia i estetyka po końcu świata, wyd. PWN

– Michał Przeperski za Nieznośny ciężar braterstwa: konflikty polsko-czeskie w XX wieku, wyd. Wydawnictwo Literackie

oraz

– Zbigniew Rokita za Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, wyd. Czarne.

Na zakończenie warsztatów pisarskich na arktycznej wyspie Uloya („Odosobnienie. Warsztaty w Arktyce”) jury przyznało trzy nagrody.

Nagrody Specjalne Identitas otrzymali historyk Michał Przeperski i filozof Andrzej Marzec.

„Nieznośny ciężar braterstwa: konflikty polsko-czeskie w XX wieku” Michała Przeperskiego to opis sporów politycznych, a nawet konfliktów między dwoma narodami od początku XX wieku aż po próg roku 1968, czasu niesławnej interwencji LWP. Ale i coś więcej: wykład o tektonice  i praprzyczynach tego sporu, tej nieszczęsnej odmiany Haßliebe, która trawi Polaków i Czechów. Zniuansowane uwzględnienie niemal stale ciążącego we współczesności nad polsko-czeskimi dziejami wpływu tamtejszych Niemców, a także Rzeszy, Austro-Węgier oraz Rosji,  dzięki rzeczowości i odideologizowaniu pozwala na przyjrzenie się opisywanemu zjawisku z pełniejszej perspektywy.

Wraz z Andrzejem Marcem zdążymy na jeszcze jeden koniec świata. W „Antropocieniu. Filozofii i estetyce po końcu świata” wraz z autorem wchodzimy w próbę opisu cienia rzucanego przez człowieka. „Antropocień” to zarówno perspektywa poczucia winy za kształt świata, ale i próba „dogadania się” z rzeczywistością. Splatając filozofię ze sztuką współczesną, Marzec konstruuje oryginalne narzędzia, którymi będzie się przypatrywał jednako wysypiskom, etykietom w sklepach jak i traktatom uczonych.

Laureatem Nagrody Identitas 2021 został Zbigniew Rokita.

„Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” to dojrzały esej nie tylko o dramatycznej historii Górnego Śląska – o wizjach Śląska, jego  stereotypach Śląska, marginalizacji Śląska, konfrontacjach śląskich – lecz również o wyzwaniu, jakim jest wybór tożsamości, kiedy wydaje się, że jest ich dane zbyt wiele. Rokita przejmująco pokazuje, że „za płotem wydarzyła się alternatywna historia”, próbuje przekonać wręcz, że to „dzieje odwrócone na lewą stronę”. Nie w pełni zabliźniona rana domaga się zrozumienia, pokazuje konieczność unikania uśrednionej, ogólnopolskiej miary. Gdy autor opisuje losy przodków i ich środowiska sprzed stu i więcej lat, książka przypomina bildungsroman, zbliżając się do współczesności przemienia się w reportaż. Jest też niewątpliwie poruszającym raportem z dotychczasowych poszukiwań własnej tożsamości. Poszukiwań niezakończonych.

Wybranej szóstce autorów niespotykane gdzie indziej warunki do refleksji i pracy twórczej zapewniła samotna baza na wyspie Uløya – Lyngen Outdoor Center.

Ten nieporównywalny z innymi ośrodek położony jest w sanktuarium wciąż jeszcze dzikiej arktycznej przyrody. To miejsce, gdzie spotyka się płetwale, humbaki i orki, orły i maskonury w oprawie niczym nie zmąconych, strzelistych, ośnieżonych gór wyrastających z błękitnych wód fiordów. To wreszcie birkelandowskie “królestwo świateł”: polarne zorze, polarne dni i noce, a także – zarezerwowane wciąż dla nielicznych – arktyczne aktywności w plenerze.

W ciągu najbliższych tygodni Fundacja opublikuje drugi już „List z Uløyi” – raport z warsztatów dyskusji i wynikających z nich przemyśleń najbardziej obiecujących pisarzy młodego i średniego pokolenia.

Począwszy od roku 2014 Fundacja Identitas zasila humanistów stypendiami, a także, w ramach Nagrody Identitas, przyznaje corocznie autorom najlepszej polskiej książki nagrodę finansową wraz ze statuetką zaprojektowaną przez Studio NoArt. Najważniejszym jednak wsparciem dla całej szóstki nominowanych książek jest ich całoroczna, ogólnopolska promocja w celu zwiększenia ich czytelnictwa.

Wśród dotychczasowych laureatów i nominowanych do Nagrody Identitas znaleźli się między innymi Marta Kwaśnicka, Jarosław Marek Rymkiewicz, Maciej Pieprzyca, Jan Polkowski, Ryszard Kaczmarek, Krzysztof Koehler, Bogdan Podgórski, Wiesław Helak, Anna Janko, Agnieszka Kołakowska, Stanisław Waltoś, Kazimierz Orłoś, Marcin Cielecki czy Przemysław Dakowicz.

Obecna edycja Nagrody odbywa się przy wsparciu Fundacji PZU.

Patronami medialnymi “Tożsamości. Warsztatów w Arktyce” są Zeszyty Poetyckie, kwartalnik Kronos, tygodnik Do Rzeczy i RMF Classic.

Więcej na identitas.pl

Comments

comments