Krótka historia propagandy według Edwarda Bernaysa
Kontrola społeczeństwa to zapewne marzenie niejednego polityka. Dzięki mechanizmom propagandowym możliwe jest osiągnięcie takiego stanu społeczeństwa, w którym jest ono podporządkowane woli polityków. Edward Bernays – austriacko-amerykański pionier public relations i propagandy – swoje dzieło „Propaganda” poświęcił właśnie opisaniu mechanizmów, które do dziś są użyteczne w komunikacji politycznej (i nie tylko).
We wczorajszym artykule pt. „Edward Bernays już w 1928 roku podał receptę na zwycięstwo Donalda Trumpa” opisane zostały techniki, które wykorzystał w swojej kampanii obecny prezydent USA.
Skąd wziął się termin propagandy? Czy zawsze winna nam się kojarzyć negatywnie? Czym współcześnie są działania propagandowe? Odpowiedź w filmie i poniższym tekście.
Czym jest propaganda? Należy przyznać, że słowo to ma niemal same negatywne konotacje – pół-prawdy, kłamstwa, manipulacja, fałsz. Kampanie propagandowe mogą mieć pozytywne cele społeczne – na przykład poprawa zdrowia publicznego poprzez masowe szczepienia.
Nowoczesna propaganda nastawiona jest na spójne ciągłe działania w celu wypracowania korzystnych relacji między daną firmą lub marką a grupami odbiorców, zwanych publicznościami.
Edward Bernays swoją karierę rozpoczął u boku prezydenta Woodrowa Wilsona, w czasie I wojny światowej. To wtedy wymyślił koncept, w którym Stany Zjednoczone mają na arenie międzynarodowej odgrywać rolę „krzewiciela demokracji”. Wtedy demokrację Amerykanie mieli nieść demokratyczne rozwiązania pogrążonym w militarnym konflikcie Europejczykom. Podobną retoryką USA posługuje się do dziś.
Karierę terminu „propaganda” pogrążyły działania nazistów w latach 30. i 40. XX wieku. Propaganda kojarzyła się tak pejoratywnie, że Bernays zaczął forsować termin „public relations”. Choć zawiera elementy propagandy, nie jest jest nią. W nowoczesnym rozumieniu oznacza on budowanie świadomości społecznej wokół idei, produktu czy usługi za pomocą grup interesariuszy (pracownicy firmy, klienci) oraz środków masowego przekazu. Specjaliści public relations występują w roli doradców klientów.
Według Barnaysa kluczowym elementem w kampanii public relations są takie osoby lub grupy, które mają istotny wpływ na działanie tej grupy, do której kierujemy nasz przekaz. Będą to np. liderzy opinii, uznane autorytety. To one, mając wpływ na działania innych osób, mogą na nie oddziaływać poprzez swój przekaz. Jako przykład Barnays podaje lekarzy, którzy swoim autorytetem oddziałują nie tylko na swoich pacjentów, ale także szerzej – na całe grupy społeczne.
Warto zatem mieć na uwadze, że public relations ma elementy wspólne z propagandą, jednak należy ostrożnie podchodzić do używania tych dwóch terminów jako synonimów. Pojęcie public relations wyewoluowało i uległo przemianom, dziś jest elementem nowoczesnej komunikacji marketingowej.
Comments
Loading ...